Urlop, czas relaksu i odkrywania nowych miejsc, wiąże się z korzystaniem z różnorodnych usług – takich jak noclegi w hotelu, posiłki w restauracjach, wycieczki z przewodnikiem. W wielu krajach nieodłącznym elementem okazywania zadowolenia z obsługi są napiwki. Jednak zasady ich dawania różnią się w zależności od kultury i lokalnych zwyczajów. Sprawdź, ile napiwku wypada zostawić w restauracji, a gdzie nie jest on nawet oczekiwany.

Spis treści:

• Coperto – napiwki we Włoszech
• Napiwki w Hiszpanii 
• Napiwki w Grecji
• Napiwki w Chorwacji
• Bakszysz – muzułmański napiwek
• Napiwki w Egipcie
• Napiwek w Turcji
• Napiwki w Polsce
• Ile daje się napiwku podczas urlopu? Podsumowanie

Coperto – napiwki we Włoszech

W słonecznych Włoszech, podobnie jak w Polsce, napiwki (wł. la mancia) nie są obowiązkowe, a jedynie mile widziane. Jeśli pozytywnie zaskoczyła Cię szybka realizacja zamówienia w restauracji lub kawiarni, możesz zostawić ok. 10-15% wartości rachunku lub zaokrąglić kwotę w górę jako wyraz zadowolenia z wykonanej usługi. Będąc we Włoszech, sprawdź jednak, czy na otrzymanym rachunku nie widnieje pozycja coperto. Jest to wliczona już w cenę stała opłata za nakrycie (nie jest to jednak napiwek dla kelnera). Dlatego niech nie zdziwi Cię, gdy do zamówionej kawy, którą wypijesz w restauracyjnym ogródku, zostanie doliczone coperto w wysokości 1-2 euro. Takiej opłaty możesz uniknąć, gdy “małą czarną” wypijesz na stojąco przy barze. 

Choć pozostawianie napiwków w innych punktach obsługi nie jest we Włoszech ogólnie przyjętym zwyczajem, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby zostawić euro lub dwa w ramach zadowolenia za skorzystanie z usług w takich miejscach jak:

• puby – tu napiwki nie są zbyt częste, ale możesz w ten sposób docenić supersmak drinka;
• hotele – możesz 1-2 euro zostawić pokojówce, portierowi lub bagażowemu;
• taksówka – zaokrąglij kwotę za kurs, jeśli taksówkarz na przykład pomógł Ci zapakować bagaże;
• lokalny przewodnik – jeśli chcesz nagrodzić jego wyjątkowe zaangażowanie, to wręcz mu kilka euro napiwku.

A co z napiwkiem przy płatności kartą? W większości krajów – czy to we Włoszech, czy to w Turcji – rzadko jest możliwość doliczenia go do takiej transakcji. Gotówka w drobnych nominałach jest wówczas niezastąpiona.

Napiwki w Hiszpanii 

Hiszpanie mają podobne podejście do napiwków jak Włosi, to znaczy nie są one nigdzie obowiązkiem, a jedynie miłym gestem, i dotyczy to bardziej większych, turystycznych miastach – Barcelony lub Madrytu. Warto natomiast podkreślić, że niektóre restauracje w Hiszpanii doliczają do rachunku stałą opłatę serwisową (servicio incluido). Jeżeli chodzi natomiast o typowy napiwek dla kelnera, to częstą praktyką jest zaokrąglanie kwoty rachunku w górę. Z kolei w tapas barach rzadko można spotkać się z napiwkami. A co z osługą hotelową? Bagażowemu, pokojówce lub recepcjoniście również możesz zostawić 1-2 euro, aby nagrodzić w ten sposób dodatkową wymianę pościeli, pomoc w dostarczeniu bagażu lub inną uprzejmość. 

Napiwki w Grecji 

W kraju bogów, słońca i oliwek, czyli Grecji, teoretycznie nie ma żadnych wymagań związanych z napiwkami. Choć trzeba przyznać, że są one tu bardziej oczekiwane niż w innych krajach południowej Europy. W restauracjach i kawiarniach przy mniejszych zamówieniach możesz zaokrąglić kwotę rachunku w górę, a przy większych doliczyć jako napiwek 5-10% wartości zamówienia. Gotówkę zostaw w płatniku kelnerskim lub wręcz bezpośrednio kelnerowi „do ręki”. Co ważne, do rachunków w greckich restauracjach nie dolicza się opłaty serwisowej. Pamiętaj również, że drobny napiwek możesz zostawić obsłudze w hotelu. Na pewno będzie to miły gest z Twojej strony.

Napiwki w Chorwacji 

Ile napiwku daje się w malowniczej Chorwacji? Jak podaje portal chroatia.hr, Chorwaci nie oczekują napiwków, a decyzję o jego wręczeniu powinien podjąć indywidualnie każdy podróżujący. Jeśli jesteś zadowolony z obsługi w restauracji, kawiarni lub pubie, to wystarczy, że przy mniejszych zamówieniach, zaokrąglisz w górę kwotę na rachunku. Przy większym zamówieniu zostaw kelnerowi dodatkowe 10-15% sumy z paragonu. Jeśli zechcesz, możesz obsłudze hotelowej podziękować za miły i komfortowy pobyt napiwkiem w wysokości 3-5 euro.  

Bakszysz – muzułmański napiwek

Bakshish (wym. bakszysz), słowo pochodzi z języka perskiego, to obowiązujący w krajach Bliskiego Wschodu i północnej Afryce zwyczaj dawania napiwków. Ma on nawiązywać do muzułmańskiej reguły dzielenia się dobrami z biednymi. Można go więc uznać za pewną formę jałmużny. O bakshish usłysz na wakacjach m.in. w Egipcie i Turcji. 

Napiwki w Egipcie 

Egipt, kraj faraonów i piramid, słynie nie tylko z bogatej historii, ale także z silnie zakorzenionego zwyczaju wręczania bakshishu. Napiwki są tu powszechną formą wyrażania wdzięczności w wielu codziennych sytuacjach. Warto przy tym pamiętać, że średnie wynagrodzenia w Egipcie są niskie, więc napiwki są w stanie „podreperować” domowy budżet niejednego pracownika tutejszej branży turystycznej. 

Tradycyjny bakshish najlepiej wręczać w formie banknotu, a nie monet. Chociaż lokalna waluta zawsze się przyda, zabierz ze sobą do Egiptu koniecznie dolary. Napiwek w wysokości jednego dolara to powszechnie przyjęta kwota za drobne usługi.

CIEKAWOSTKA

W Egipcie napiwki w monetach euro są niechętnie przyjmowane, ponieważ występuje problem z ich wymianą w kantorze. Dlatego po przylocie lepiej wymienić część euro na funty egipskie.

Komu zatem wręczyć pierwszego dolara? Na początek – kierowcy, który dowiezie Cię z lotniska do hotelu. Napiwku może również oczekiwać: 

• bagażowy – jeśli masz więcej bagaży (na przykład podczas rodzinnych wakacji), to możesz wręczyć nawet dwa dolary,
• pokojówka – dolara za sprzątanie zostaw na łóżku, a za wymianę ręczników w łazience,
• pracownik recepcji – na przykład za zamówienie taksówki,
• taksówkarz – w tym przypadku cenę za kurs ustal z góry i na koniec dolicz napiwek,
• przewodnik wycieczki fakultatywnej – za wiedzę i pomoc,
• pracownik publicznej toalety – chociażby za podanie papieru.

A ile napiwku w restauracjach? Bakshish w egipskich lokalach gastronomicznych jest niemal obowiązkowy i wynosi ok. 10–15% wartości rachunku. Sprawdź jednak, czy opłata serwisowa (service charge) nie została już doliczona. Jeśli nie – wręcz napiwek kelnerowi bezpośrednio „do ręki”.

Pamiętaj, że dawanie bakshishu to integralna część egipskiej kultury. Warto się na to przygotować i traktować ten zwyczaj jako wyraz wdzięczności za świadczone usługi.

Napiwek w Turcji 

W Turcji, podobnie jak w Egipcie, występuje bakshish, który stanowi ważny element tureckiej kultury, a dla lokalnej społeczności finansowe wsparcie, bo zarobki są tutaj niskie. Przyjęło się, że napiwki w restauracjach i kawiarniach zostawia się w wysokości ok. 5-10% wartości rachunku, chyba że doliczono już opłatę serwisową (servis ücreti).

W tureckich hotelach również mile widziane są drobne napiwki dla bagażowych (10-20 lirów tureckich) czy pokojówek (20-30 lirów tureckich dziennie). W taksówkach zwyczajowo zaokrągla się kwotę do najbliższej okrągłej liczby. Przyjęło się również wręczenie napiwków kierowcom na wycieczkach lokalnych – zwykle ok. 5-10% wartości usługi. Wręczenie bakshis bezpośrednio „do rąk” pracownika uchodzi za wyraz Twojego zadowolenia. Dlatego miej przy sobie zawsze drobne nominały liry tureckiej. Jednak w Turcji powszechnie akceptuje się również euro lub dolary. O tym, którą walutę zabrać ze sobą na wakacje, może decydować region, do którego się wybierasz. W niektórych miejscach popularniejszy jest dolar, w innych euro.

Napiwki w Polsce 

W Polsce, jak już zasygnalizowano na początku, napiwki nie są obowiązkowe, a jedynie mile widziane w ramach podziękowania za dobrą obsługę. Napiwek najczęściej zostawia się w restauracjach i kawiarniach, gdzie przyjęło się zaokrąglać rachunek w górę lub zostawiać około 10-15% jego wartości. 

Drobny napiwek można zostawić w barach, na przykład za przygotowanie ekstra drinków lub szybką obsługę. W taksówkach popularne jest zaokrąglenie kwoty do pełnej liczby. W hotelach napiwki są mniej powszechne, ale za specjalne usługi, takie jak pomoc z bagażem czy dodatkowe sprzątanie, warto obsłudze “coś” zostawić. 

Warto podkreślić, że napiwek w Polsce uchodzi za gest dobrej woli, a nie przymus. 

Ile daje się napiwku podczas urlopu? Podsumowanie

Podsumowując, napiwki podczas urlopu to nie tylko kwestia finansowa, ale także element kultury. Zrozumienie lokalnych praktyk, takich jak bakshish w Egipcie, pozwala uniknąć nieporozumień i okazać zarazem szacunek dla miejscowych zwyczajów. To także ukłon w kierunku osób, które dbają o Twój komfort podczas urlopu. Aby wysokość napiwku była satysfakcjonująca, kwotę do zapłaty zaokrąglij w górę lub dolicz procent wartości rachunku, zwykle od 5 do 15%.