Makaroniki, magdalenki, tarty… Francuskie cukiernie przyciągają wypiekami o wyjątkowym smaku i kuszącym wyglądzie. Czego warto spróbować, zwiedzając Francję? Co jadł na deser żandarm z Saint-Tropez? Jakie ciasteczka dawano w prezencie królom Francji? Jaki związek z francuskim cukiernictwem ma Stanisław Leszczyński? Tego i wiele więcej dowiesz się z artykułu.
Spis treści:
- Typowe francuskie słodycze – krótki przegląd
- Drobne wypieki, czyli ciastka magdalenki i inne ciasteczka
- Inne słodycze z Francji warte spróbowania
- Na tropie francuskich łakoci
Typowe francuskie słodycze – krótki przegląd
Podczas podróży po Francji grzechem byłoby nie skosztować tradycyjnych słodkich specjałów, z których Francuzi słyną na całym świecie. Jednak tylko nad Sekwaną poznasz ich niezwykły i niepowtarzalny smak. Jeśli chcesz, by pozostał on z Tobą na dłużej, to francuskie wypieki zabierz ze sobą do domu. Na pewno warto.
Tarte tropézienne – tarta francuska z polskim akcentem
Słodkie Tour de France zacznijmy od tart, które królują na francuskich stołach. Tartą na pewno zachwycał się znany nam dobrze żandarm z Saint-Tropez. Najsłynniejszym deserem Lazurowego Wybrzeża jest tarta o cieście drożdżowym typu brioche przełożona kremem śmietanowo-budyniowym. Jej twórcą jest Aleksander Micka, piekarz o … polskich korzeniach! Traf chciał, że jego firma cateringowa obsługiwała ekipę filmową, która kręciła film z Brigitte Bardot w latach 50. Podobno zaserwowana przez Mickę tarta z przepisu jego polskiej babci od razu zachwyciła słynną gwiazdę filmową. Oczywiście, każdy chciał później spróbować tego deseru, nazwanego przez Bardotte Tartą z Saint-Tropez (Tarte Tropézienne). Odwiedzając Riwierę Francuską, koniecznie jej spróbuj.
Tarte normande, czyli francuska tarta z jabłkami
Z kolei północ Francji, a zwłaszcza Normandia, słynie z tarty jabłecznej (Tarte Normande). Ze względu na największe plantacje jabłek, region ten znany jest z produkcji wyrobów opartych właśnie o ten owoc. Wspomnieć można chociażby cydr czy calvados. Jeśli będziesz w Normandii, zajdź do bistro czy pâtisserie, aby skosztować tego najlepszego deseru normandzkiej kuchni.
Tarte Tatin
Na bazie jabłek powstała także słynna „odwrócona” tarta, czyli tarte Tatin. Swoją nazwę wzięła od nazwiska sióstr Tatin, które pod koniec wieku XIX prowadziły malutki hotel w miejscowości Lamotte-Beuvron w regionie centralnym (Centre). Rozsławił ją kilka lat później właściciel restauracji Maxim’s, w której spotykała się cała towarzyska śmietanka czasów Belle Epoque.
Drobne wypieki, czyli ciastka magdalenki i inne ciasteczka
Słynne maślane ciasteczka w kształcie muszli Francuzi zawdzięczają nadwornej kucharce Stanisława Leszczyńskiego, pani Madeleine Paumier. Leszczyński, który w prezencie poślubnym od swojego zięcia, czyli Ludwika XV, otrzymał Lotaryngię, często wyprawiał w swoim pałacu w Nancy przyjęcia. Ciastka magdalenki (madeleines) okazały się największym przebojem, z czasem podbijając Wersal i całą Francję.
CIEKAWOSTKA
Ze Stanisławem Leszczyńskim i jego córką Marią, żoną Ludwika XV, łączy się jeszcze jedna słodka historia. Otóż, Leszczyński, odjeżdżając z Polski w kierunku Francji, zabrał ze sobą kilka piaskowych bab, które po drodze się wysuszyły. Po dotarciu na miejsce, zaprzyjaźniony z Leszczyńskimi cukiernik, Nicolas Stohrer, znalazł na to rozwiązanie. Namoczył baby w rumie. Taka oto baba rumowa (baba aur rhum) zawitała na wersalskim dworze. Podbiła serce francuskiego króla i całego dworu. Stohrer otworzył w Paryżu swoją cukiernię, która od 1730 roku działa nieprzerwanie do dzisiaj i jest najstarszą w mieście.
Canelé de Bordeaux
W Bordeaux, mieście w południowo-zachodniej Francji, skosztuj natomiast regionalnego deseru, jakim jest canelé de Bordeaux. Ciasteczko o smaku rumowym jest skarmelizowane na zewnątrz, a w środku ma miękkie waniliowe nadzienie.
Makaroniki – symbol francuskiego cukiernictwa
Podobno te niewielkie i delikatne ciasteczka, robione m.in. z białek jaj i mielonych migdałów, wprowadzili na dwór Walezjuszy cukiernicy Katarzyny Medycejskiej. Uwielbiał je sam król Henryk II, a więc wszyscy cukiernicy, chcąc się mu przypodobać, wymyślali coraz to nowe kolory i rozmiary. Z czasem stały się idealnym pomysłem na prezent, nie tylko dla króla. Każdy, kto znał recepturę, mógł się dzięki makaronikom szybko wzbogacić.
Eklerki – francuskie pyszności
Te ptysiowe ciastka z kremowym nadzieniem i lśniącą polewą zaczęto wypiekać w XIX wieku w Lyonie. Początkowo nazywano je petite duchesse (“mała księżniczka). Obecna nazwa – eklerki – ma nawiązywać do ich szybkiego spożywania, bo znikają z talerza niczym błyskawica (fr. éclair oznacza błyskawicę). Koniecznie ich spróbuj, zwiedzając Francję, i przekonaj się, jak szybko znikną po zakupie.
Profiterolki
Profiterolki to polane czekoladą niewielkie ptysie wypełnione kremem lub bitą śmietaną. Jednak obecnie częściej serwuje się je z lodami waniliowymi. Deser, choć obłędny w smaku, w XVI w. był raczej słoną przekąską, którą nagradzano służbę. Otrzymywała ona niewielkie bułeczki wypełnione w środku potrawą przypominającą gulasz. A francuskie la profiterole nawiązuje do słowa le profit oznaczającego korzyść, którą miał być tego rodzaju przysmak dla służących.
Clafoutis
Z kolei region Limousin szczyci się czereśniowym ciastem clafoutis. Ciasteczkami, których koniecznie trzeba spróbować, są także maślane ciasteczka z Bretanii (galettes bretonnes). Ich podstawą jest regionalne słone masło (beurre de baratte) – najlepsze w całej Francji.
Inne słodycze z Francji warte spróbowania
Jednym z najlepszych produktów regionalnych, zwłaszcza południowej Francji, są kandyzowane owoce (fruits confits) i krystalizowane kwiaty (fleurs cristalisées). Produkty te spróbujesz i zakupisz w licznych confiseries, czyli sklepach i sklepikach ze słodyczami. W Oksytanii wypatruj w nich… skrystalizowanego fiołka. Od 1930 roku można je kupić pod nazwą Violettes de Toulouse, czyli fiołki z Tuluzy. Kandyzacją owoców i krystalizowaniem fiołków, róży i jaśminu zajmują się też confiseries na Lazurowym Wybrzeżu. Na bazie kandyzowanych owoców zmieszanych z masą migdałową powstały również wyjątkowo smaczne ciasteczka Prowansji. Słynne calissons są wyrabiane w miejscowości Aix-en-Provence od XVI wieku.
Crème brûlée
Na temat powstania tego wyjątkowo kremowego deseru z chrupiącym karmelem krąży co najmniej kilka legend. Jedna mówi, że mały Filip Orleański (młodszy brat Ludwika XIV) poskarżył się nadwornemu szefowi kuchni, François Massialotowi, że jego deser jest zbyt zimny. Ten wówczas postanowił go podgrzać na rozgrzanym żelazie. W efekcie cukier na wierzchu zamienił się w karmel, a krem pod spodem nie zmienił temperatury. Tak narodził się crème brûlée.
Bêtises de Cambrai
Będąc w północno-wschodniej Francji, nie zapomnij spróbować „głupich” cukierków. Tak zwane Bêtises de Cambrai są przysmakiem regionu Nord-Pas-De-Calais. Podobno pewien XIX -wieczny cukiernik pomylił proporcje cukru oraz owoców i dodatkowo dodał do mieszaniny powietrze. Cukierki wyjątkowo dobrze działają na trawienie.
Na tropie francuskich łakoci
Wizyta we francuskiej pâtisserie (cukierni) może przyprawić Cię o mały zawrót głowy, bo chciałoby się spróbować wszystkiego. Z tym krótkim przewodnikiem łatwiej Ci będzie znaleźć prawdziwe cukiernicze “perełki”, które są wypiekane we Francji od wieków. Warto ich skosztować, nawet jeśli nie jesteś łasuchem. W tym celu już dziś zaplanuj swoją podróż nad Sekwanę. Przeczytaj także artykuł o atrakcjach Paryża.
