Na Morzu Śródziemnym leży niewielkie, ale bogate w zabytki wyspiarskie państwo, gdzie jednego dnia podziwiasz obrazy Caravaggia, drugiego jak mityczny Odyseusz przemierzasz tajemniczą wyspę Gozo, a trzeciego korzystasz ze słońca, które świeci tu przez prawie 300 dni w roku. Taka jest Malta. A jedyną rzeczą, której możesz się obawiać przed podróżą, to fakt, że nie zdążysz zobaczyć tu wszystkiego. W artykule znajdziesz najważniejsze informacje o Malcie – położenie, walutę, języki urzędowe. Poznasz także jej historię i najciekawsze miejsca do zobaczenia.
Spis treści:
- Gdzie leży Malta?
- Jaki język obowiązuje na Malcie?
- Malta język – w jakim języku rozmawiać z “lokalsami”?
- Waluta na Malcie – zabierz euro
- Stolica Malty – poznaj Vallettę
- Burzliwa historia Malty
- Jaki jest czas na Malcie?
- Czy Malta jest bezpieczna?
- Czy na Maltę potrzebny jest paszport?
- Malta religia – w co wierzą Maltańczycy?
- Maltańczycy – poznaj ludność Malty
- Mapa Malty – najciekawsze miejsca
- Malta – czy warto ją odwiedzić?
Gdzie jest Malta? Gdzie leży Malta?
Malta to wyspiarskie państwo obejmujące cały Archipelag Maltański znajdujący się na Morzu Śródziemnym ok. 90 km na południe od Sycylii. Na archipelag składają się trzy główne wyspy – Malta (największa), Gozo i Comino – oraz dwie niezamieszkane (Kemmunett i Filfla). Malta zajmuje powierzchnię ok. 316 km2 , czyli jest trochę większa od Łodzi, a zamieszkuje ją około pół miliona osób (Łodzian jest 660 tys.). Jest to jeden z najgęściej zaludnionych krajów świata.
Umiejscowienie maltańskich wysp na południu Morza Śródziemnego sprawia, że klimat sprzyja tu nawet zimą. Wtedy można tu liczyć na kilkunaście stopni ciepła i często bezchmurn niebo. Lotnisko w Luqa jest doskonale skomunikowane z wyspą Malta, a miejskie autobusy dojeżdżają praktycznie wszędzie. Należy jednak pamiętać, że Maltańczycy są narodem “południowców”, któremu nigdzie nie jest śpieszno, dlatego punktualne autobusy spotkasz prawdopodobnie tylko na pętli.
Jaki język obowiązuje na Malcie?
Na Malcie językami urzędowymi są maltański i angielski, przy czym tylko ten pierwszy jest językiem narodowym, a w rzeczywistości zmodyfikowanym dialektem języka arabskiego. Jako jedyny język semicki zapisywany jest alfabetem łacińskim. Co ciekawe, do 1934 r. językiem urzędowym Malty był również włoski. Dziś w maltańskim wiele słów jest zapożyczonych z angielskiego i włoskiego. Używa się go w szkołach, sądach czy mediach. A skąd angielski? Malta przez ponad sto lat była kolonią brytyjską, dlatego językiem urzędowym stał się również angielski. Mieszkańcy Malty wiele rozwiązań przejęli zresztą od Brytyjczyków, jak na przykład system nauczania, budki telefoniczne, skrzynki pocztowe czy styl budowania domów szeregowych. Warto podkreślić, że dzisiaj większość Maltańczyków jest dwujęzyczna.
Malta język – w jakim języku rozmawiać z “lokalsami”?
W związku z tym, że mieszkańcy Malty płynnie mówią i po maltańsku, i po angielsku, to bez problemu dogadasz się tu w języku Szekspira. Maltańczycy są uzdolnieni językowo i wielu z nich zna również włoski, jak i inne języki. Nie natkniesz się tu więc na barierę językową.
Waluta na Malcie – zabierz euro
Walutą obowiązującą na Malcie jest euro, które zostało przyjęte na wyspie w 2008 roku. Ceny jednak nie są tu zbyt wygórowane, choć mogą występować różnice między poszczególnymi miastami. W turystycznej miejscowości Bugibba ceny kawy w restauracjach zaczynają się od 2 euro, a zdarzają się miejsca, gdzie za “małą czarną” zapłacisz mniej. Pizza to wydatek przynajmniej 10 euro. W sklepach spożywczych jest trochę drożej niż w Polsce, ale Twój portfel nie ucierpi aż tak bardzo – bochenek chleba kosztuje około 2 euro, a litr mleka ok. 1 euro. W stolicy Malty, Vallecie, ceny są zazwyczaj o ok. 20 % wyższe niż w innych miejscach.
Stolica Malty – poznaj Vallettę
Jak już wspomniano, stolicą Malty jest Valetta, która jest najdalej wysuniętą na południe stolicą Europy, a jednocześnie najbardziej ufrotyfikowane miasto Starego Kontynentu. Historia Valetty sięga XVI wieku, kiedy to została założona przez joannitów, czyli członków katolickiego zakonu rycerskiego. Joannici po kilkuletniej tułaczce po różnych portach Morza Śródziemnego osiedlili się w końcu na Malcie, dlatego nazywa się ich Kawalerami Maltańskimi. Zakon zbudował na Malcie m.in. szpital i fortyfikacje, a po odparciu w 1565 roku 40-tysięcznej armii Imperium Osmańskiego postanowiono zbudować i nową stolicę. Nazwano ją Valletta na cześć wielkiego mistrza zakonu, który obronił Maltę przed atakiem Osmanów, Jeana de la Vallette’a.
Valetta bywa również określana mianem “muzeum pod gołym niebem” i została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Nie bez powodu. Na obszarze 55 ha, czyli takim jak zajmuje Opatowiec (najmniejsze miasto w Polsce), znajduje się 320 zabytków. Przechadzając się krętymi i malowniczymi uliczkami Valletty, poczujesz klimat XVI-wiecznego miasta z barokową zabudową i licznymi śladami, jakie pozostawił po sobie Zakon Maltański. Mury obronne wychodzące na Morze Śródziemne tworzą przy tym niepowtarzalny krajobraz. Dziś Valletta jest administracyjnym i handlowym sercem wysp, a miejscowi i podróżni przybywają tu tłumnie ze względu na kulturę i atmosferę miasta. Miasto jest usiane małymi sklepikami i kawiarniami, a do zwiedzania jest więcej, niż mógłbyś przypuszczać.
Burzliwa historia Malty
Liczący ponad 7000 lat Archipelag Maltański odegrał kluczową rolę w walkach o dominację na Morzu Śródziemnym. Malta “gościła” na swoim terytorium m.in. Fenicjan, Rzymian, Rycerzy Maltańskich, Napoleona i Imperium Brytyjskie. Dlatego znajdziesz tu liczne wpływy wielu kultur, co ma swoje odbicie m.in. w architekturze wyspy, która jest połączeniem różnych stylów.
Malta odegrała też strategiczną rolę podczas II wojny światowej. Jako baza sił alianckich była intensywnie bombardowana w trakcie niemieckich i włoskich nalotów. Czasem nawet dotkliwiej niż Warszawa. Dla pasjonatów II wojny światowej Malta to żywy pomnik historii. Poza tym kolonizowana przez wieki wyspa (po raz ostatni przez Wielką Brytanię) dopiero w 1964 r. uzyskała niepodległość. Dziesięć lat później Malta została ogłoszona republiką.
Jaki jest czas na Malcie?
Malta znajduje się w tej samej strefie czasowej co Polska, więc lecąc na wyspę, nie musisz przestawiać zegarka. Jednak obowiązuje tu zmiana czasu z letniego na zimowy i z zimowego na letni.
Czy Malta jest bezpieczna?
Malta jest bezpiecznym krajem do podróżowania. Latem ratownicy patrolują większość plaż i stosują system bezpieczeństwa z flagami. Pamiętaj jednak, że ruch jest tu lewostronny, ale można się posługiwać polskim prawem jazdy. Na Malcie obowiązują następujące ograniczenia prędkości: do 50 km/h w terenie zabudowanym, do 80 km/h poza terenem zabudowanym i na autostradach.
Czy na Maltę potrzebny jest paszport?
Malta od 2004 roku jest członkiem Unii Europejskiej oraz należy do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Oznacza to, że w Republice Malty możesz przebywać do 90 dni, bez względu na cel podróży, na podstawie dowodu osobistego lub paszportu. Do przekroczenia granicy nie jest Ci też potrzebna wiza.
Malta religia – w co wierzą Maltańczycy?
Malta jest krajem katolickim. Według różnych statystyk ponad 90% mieszkańców deklaruje się jako katolicy. Co ciekawe, na stosunkowo niewielkiej powierzchni, jaką zajmuje kraj, znajduje się aż 365 kościołów (oznacza to, że jedna świątynia przypada na ok. 1360 mieszkańców). Mimo tak silnego przywiązania do wyznania rzymskokatolickiego rząd Malty przeprowadził bardzo liberalne reformy, takie jak zawieranie małżeństw przez osoby jednopłciowe oraz adopcje przez takie pary dzieci. Tymczasem rozwód na Malcie można wziąć, paradoksalnie, dopiero od 2012 roku. Decyzję podjęto w wyniku referendum, którego wynik wcale nie był tak oczywisty, gdyż „za” opowiedziało się „tylko” 53% mieszkańców.
Katolicy z Malty obchodzą takie same święta jak polski Kościół katolicki. Jednak poszczególne tradycje i obyczaje się różnią. Podczas Wigilii Bożego Narodzenia nie obowiązuje post (w Polsce teoretycznie również), więc kolacje wigilijne są z reguły mięsne. Najczęściej przyrządza się królika w białym winie. Co ciekawe, Maltańczycy uwielbiają pierniki, ale kupują je i jedzą tylko w okresie świątecznym. Wiele obyczajów świątecznych mieszkańcy Malty przejęli od Brytyjczyków.
Maltańczycy – poznaj ludność Malty
Maltańczycy są potomkami starożytnych Kartagińczyków i Fenicjan. Płynie w nich również domieszka krwi włoskiej i innych ludów śródziemnomorskich. Jednak prawie 80 % ludności Malty to rdzenni Maltańczycy. Jest to naród znany ze swojej serdeczności i gościnności, towarzyski i pozytywnie nastawiony do obcokrajowców. Maltańczycy uwielbiają turystów, szczególnie Polaków. Dlaczego? Łaczą nas podobne losy historyczne i takie samo wyznanie. Bardzo wielu mieszkańców Malty odwiedziło zresztą Polskę i jest zachwyconych m.in. polską kuchnią. Cenią również nasz kraj za gościnność. Będąc na Malcie, nie wahaj się mówić, że jesteś z Polski, bo każdy Maltańczyk potraktuje Cię jak przyjaciela bliskiego swemu sercu.
Mapa Malty – najciekawsze miejsca
Jednym z ciekawych punktów na mapie Malty są Mdina i Valletta. Dwa miasta z niesamowitą architekturą i historią. Położona na wzgórzu i licząca 4000 lat Mdina to dawna stolica Malty, określana też “cichym miastem”. Nie wjedziesz do niej samochodem. Znajdziesz tu natomiast wąskie, brukowane uliczki, dobrze zachowane kościoły i pałace będące średniowieczno-barokową mozaiką oraz budzące respekt mury obronne. Valletta jest z kolei aktualną stolicą Malty. To tutaj mieszczą się ważne budynki administracji państwowej oraz katedra św. Jana, w której możesz podziwiać dzieła Caravaggia.
Miłośnicy przyrody i pięknych widoków powinni wybrać się na prawie niezamieszkaną wysepkę Comino, która słynie z zachwycającej Błękitnej Laguny, czyli miniatury Karaibów w Europie. Krystalicznie czysta, turkusowa woda i biały piasek oczarują każdego, kto tu przybędzie. Comino jest prawdziwym rajem dla nurków, a także spacerowiczów, bo nie brakuje tu tras do wędrówek. Na wyspie Gozo – tej samej, gdzie Kalipso przez siedem lat więziła Odyseusza – znajduje się natomiast jeden z najstarszych kompleksów świątyń na świecie, Ġgantija. Został ona zresztą wpisany na listę UNESCO. Na południu wyspy Malta warto odwiedzić z kolei Blue Grotto, czyli kompleks jaskiń z lazurową wodą, oraz znajdujący się nieopodal najwyższy punkt na Malcie – klif Dingli o wysokości 253 m n.p.m. Więcej o atrakcjach Malty przeczytasz we wpisie Malta – co warto zobaczyć.
Malta – czy warto ją odwiedzić?
Malta została bardzo doświadczona przez historię, przekazywana z rąk do rąk nie zatraciła jednak swojego ducha. Wpływy rzymskie, arabskie, włoskie, francuskie i angielskie odcisnęły tu swoje piętno, ale dzięki temu wyspy archipelagu tak fascynują i intrygują odwiedzających. A oferują naprawdę wiele. W kilka dni przejdziesz przyspieszoną lekcję historii, skorzystasz z uroków tutejszych plaż, będziesz chłonąć niezapomniane widoki oraz spróbujesz lokalnej kuchni. Jadąc w tę część świata z Itaką, sprawdź, jakie są najpopularniejsze wycieczki lokalne po Malcie.
