Kreta to największa grecka wyspa. Zachwyca różnorodnością natury. Na zachodzie czeka na Ciebie niesamowita laguna Balos i różowa plaża Elafonisi, na wschodzie zobaczysz egzotyczną plażę Vai. A wewnątrz wyspy będziesz mieć okazję podziwiać spektakularne wąwozy i klimatyczne gaje oliwne. Odwiedź Heraklion i zobacz zabytki związane z legendarnym królem Minosem. Przejdź się po weneckim porcie w Chanii. Jednym słowem – zarezerwuj wymarzone wakacje. Kreta na Ciebie czeka.
Spis treści:
- Laguna Balos
- Gramvousa Kreta
- Plaża Elafonisi – plaża z różowym piaskiem
- Chania – co zobaczyć?
- Heraklion – co zobaczyć?
- Hersonissos – miasto pełne turystycznych atrakcji
- Wyspa Spinalonga – wioska trędowatych
- Agios Nikolaos
- Farma oliwek, czyli tworzenie oliwy od podstaw
- Windmills – tradycyjne greckie wiatraki
- Vai Beach
- Wąwóz Kourtaliotiko i plaża Preveli
- Kreta – co zobaczyć na największej wyspie greckiej
Kreta potrafi zaskoczyć nawet tych, którzy są przekonani, że znają już Grecję bardzo dobrze. Pocztówkowe plaże, a w głębi lądu dzikie wąwozy. Z jednej strony antyczne zabytki i mityczne opowieści, z drugiej wspaniały port. Wyspa pachnie świeżymi ziołami i oliwkami, gdzie nawet najprostsze dania to istny raj dla podniebienia. Spokój, relaks, niespieszne życie i uśmiech to tylko kilka pierwszych skojarzeń. Przekonamy Cię, dlaczego Kreta to idealna grecka wyspa na wspaniałe wakacje.
Laguna Balos
To jedno z najbardziej ikonicznych miejsc na Krecie. Plaża Balos zachwyca swoim spektakularnym, rozciągającym się jak okiem sięgnął widokiem. Znana jest z białego piasku, wody w wielu kolorach błękitu (turkusu, a nawet szmaragdu) oraz dzikiej, rajskiej scenerii. Balos znajduje się na północno-zachodnim krańcu wyspy, a dotrzeć do niej możesz na dwa sposoby:
- drogą morską – wybierając około godzinny rejs z miejscowości Kissamos,
- drogą lądową – samochodem terenowym, a następnie pieszym zejściem z klifu.
W przypadku drugiej opcji najpierw czeka Cię przejazd drogą szutrową, a później lekki trekking wśród rdzawoczerwonych i beżowych skał. Podczas jazdy i wędrówki możesz spotkać na swojej drodze kozy pasące się w okolicach laguny.

Z całego serca polecam drogę pieszą, którą zapamiętasz do końca życia. Widoki z klifu są fantastyczne. Jednak musisz wiedzieć, że zejście z klifu może być nieco wymagające, więc zabierz ze sobą sporą butelkę wody, krem z filtrem i coś osłaniającego przed słońcem. Odradzam wypad w klapkach lub sandałach. W zależności od sezonu i pogody możesz się też spodziewać sporego, choć ciepłego wiatru, już na samej plaży.

Gramvousa Kreta
Jest to maleńka wysepka znajdująca się na południowo-zachodnim krańcu Krety. Możesz ją podziwać z plaży Balos lub dotrzeć na nią statkiem, który wypływa z portu w Kissamos. Na szczycie Gramvousy znajduje się twierdza wzniesiona w XVI wieku. To właśnie ona była punktem strategicznym w okresie panowania Wenecjan i stanowiła element obrony przed piratami. Z jej murów roztacza się niesamowity widok na okoliczne wysepki, morze oraz słynne plaże.

Plaża Elafonisi – plaża z różowym piaskiem
Jedna z najciekawszych plaż na świecie. Oczarowuje płytką i rozległą laguną, w której bezpiecznie mogą bawić się dzieci. To, co czyni ją wyjątkową, to jednak kolor piasku. Różowa poświata, widoczna zwłaszcza po południu, kiedy promienie zachodzącego słońca oświetlają plażę, budzi zachwyt przybywających tu tłumnie turystów. Kolor zawdzięcza pokruszonym skorupiakom.

Rozciągająca się laguna sprawia, że choć to miejsce jest bardzo popularne, trudno to odczuć. Każdy znajdzie tu miejsce na rozłożenie piknikowego kocyka. Elafonisi jest mniej „dzika” niż Balos, dzięki czemu możesz tu spędzić cały dzień z rodziną. Zapewniona jest tu cała infrastruktura, dostępne są toalety i przebieralnie, bary i duży (pamiętaj, że płatny) parking.
Jeśli chcesz tu spędzić wspaniały dzień z dziećmi, polecam zabrać kilka zabawek plażowych, kocyk, ręczniki, ewentualnie przekąski i napoje. Zdecydowanie jest to miejsce przyjazne rodzinom. Woda jest płytka i ciepła, a piasek budzi zachwyt nie tylko u najmłodszych.
Więcej o niesamowitych plażach przeczytasz we wpisie: Najpiękniejsze plaże świata.
Chania – co zobaczyć?
Chania to miasto portowe znajdujące się w północno-zachodniej części wyspy i główne atrakcje znajdują się właśnie w jego okolicach. Dotrzesz do nich bez większych problemów, autobusem, a nawet pieszo.
Port Wenecki
Serce Chanii. Znajdujący się w pobliżu starego miasta port to miejsce nieustannie tętniące życiem. Liczne tawerny z widokiem na morze, wspaniałe nadbrzeżne uliczki zachęcające do spacerowania i morska bryza to doskonały wstęp do spędzenia magicznego dnia. Polecam Ci spędzić całe popołudnie w tym miejscu. Możesz delektować się wieloma specjałami kreteńskiej kuchni, niespiesznie przemierzać uliczki portu i zachwycić niesamowitym zachodem słońca.

Doki weneckie w porcie
W Starym Porcie Weneckim warto podejść także do arsenałów, które pierwotnie służyły do naprawy i budowy statków. Nazywane także “Venetian Neoria” stanowią ciekawy element i pamiątkę po czasach weneckich, a dziś to głównie część krajobrazu. Jeśli będziesz spacerować od portu w kierunku Latarni, z pewnością przejdziesz bezpośrednio obok tego miejsca.

Latarnia morska w Chanii
Latarnia morska w Chanii to jedna z ikon miasta – stoi na końcu kamiennego falochronu. Powstała w XVI wieku za czasów panowania Wenecjan. Tam, gdzie kończy się bruk, zaczyna się inny świat – z jednej strony otwarte morze, z drugiej widok na cały port, a na końcu drogi widoczna jest twierdza, która wydaje się niemal dotykać fal.

Twierdza Firka w Chanii i Muzeum Morskie Krety
To ważne miejsce na mapie Chanii. W dawnej twierdzy mieści się jedno z największych Muzeów Morskich w Grecji. Pośród kilkunastu wystaw znajdziesz na przykład ekspozycję o greckich statkach. W pobliżu Muzeum znajduje się wielka czarna kotwica, jest to świetny punkt orientacyjny i znak rozpoznawczy. Na Twierdzę możesz wejść i podziwiać z niej port, latarnię i niemal całą Chanię.

Meczet Janczarów (Küçük Hasan Mosque)
Jedyny tego rodzaju obiekt w całym mieście. Meczet powstał na terenie chrześcijańskiej świątyni, na cześć sułtana, który w XVII wieku zdobył miasto. Meczet ma też drugą nazwę “Yali Tzami” oznaczającą “miejsce morza” z uwagi na położenie świątyni w porcie. W 1923 r. meczet przestał pełnić funkcje religijne, a podczas II wojny światowej został uszkodzony, przez co nie posiada minaretu. Dziś wykorzystywany jest podczas różnych wydarzeń kulturalnych i wystaw.

Heraklion – co zobaczyć?
Znajdujący się we wschodniej części wyspy Heraklion to największe miasto Krety. Pełne dźwięków i zapachów, urzeka klimatem. Spacerując jego uliczkami, możesz cofnąć się do starożytności – usłyszeć stukot kół weneckich wozów toczących się po kamiennym bruku, odgłosy fal rozbijających się o mury twierdzy Koules i gwar miasteczka. Sercem miasta jest Fontanna Morosiniego, wokół której mieszczą się liczne kawiarnie, a w nich przesiadują miejscowi, popijając kawę i obserwując otoczenie. Tuż obok, w cieniu dawnej bazyliki św. Marka, artyści wystawiają swoje obrazy, a zapach świeżo pieczonego chleba z pobliskiej piekarni miesza się z aromatem morskiej bryzy.


Port w Heraklionie cieszy oko kolorowymi łódeczkami. Zobaczysz tam także ogromne statki, którymi turyści wybierają się w rejsy. Najbardziej jednak rzuca się w oczy twierdza Koules – masywna wenecka forteca z XVI wieku oraz stare arsenały weneckie.


W porcie możesz także zatrzymać się w jednej z tawern, by zjeść świeże owoce morza lub lokalne przekąski. Możesz też usiąść w jednej z pobliskich kawiarni i zamówić kawę, chłonąc leniwą atmosferą portu.
Muzeum Archeologiczne w Heraklionie
Muzeum Archeologiczne w Heraklionie to jedno z najważniejszych muzeów w Grecji. Zabiera swoich gości w podróż przez tysiące lat historii Krety. Znajduje się w samym sercu miasta i musisz je obowiązkowo odwiedzić, jeśli chcesz poznać bogate dziedzictwo wyspy. Muzeum gromadzi przedmioty z różnych epok – od prehistorii po okres rzymski. Największą atrakcją są eksponaty związane z cywilizacją minojską, ceramika, rzeźby i narzędzia codziennego użytku. Zobaczysz tu także niezwykłą kolekcję broni, biżuterii, wyrobów z metalu oraz fragmenty monumentalnych posągów.
Pałac w Knossos
Nie sposób zwiedzać Heraklionu bez wizyty w Knossos, gdzie minojskie freski zdobią ściany pałacu, a wśród ruin nadal można poczuć obecność dawnych mieszkańców. To miejsce, które rozpala wyobraźnię – czy labirynt Minotaura istniał naprawdę?
Knossos to największy i najlepiej zachowany pałac minojski na Krecie, położony około 5 km na południe od Heraklionu. Ruiny pałacu składają się z labiryntu korytarzy, dziedzińców i pomieszczeń, które pełniły różne funkcje – od reprezentacyjnych po magazynowe. Znakiem rozpoznawczym Pałacu są czerwone kolumny o nietypowym kształcie (rozszerzające się ku górze).

W Knossos zobaczysz m.in.:
- Wielki Dziedziniec – był głównym centrum życia pałacu,
- Salę Tronową – z kamiennym tronem przypisywanym królowi Minosowi,
- Komnaty królewskie – w tym Dom Królowej z freskiem delfinów,
- System kanalizacyjny – był jednym z najnowocześniejszych w starożytnej Europie.

CIEKAWOSTKA
Według greckiej mitologii to właśnie w Knossos miał znajdować się słynny labirynt, w którym król Minos uwięził Minotaura (pół-człowieka, pół-byka). Choć rzeczywisty pałac nie przypomina labiryntu, jego skomplikowana struktura mogła stać się inspiracją do powstania tej legendy.
Hersonissos – miasto pełne turystycznych atrakcji
Hersonissos, tętniące życiem niewielkie miasteczko pełne restauracji, barów i klubów nocnych. Znajdziesz tu też akwarium i park wodny.

Plaże zachęcają do spędzenia dnia nad turkusową wodą i ciepłym, złotym piaskiem. Naciesz się promieniami słońca, poczuj na twarzy morską bryzę oraz zapach grillowanych potraw i świeżych owoców morza. Przespaceruj się promenadą pełną kolorowych sklepów. Wieczorem Hersonissos zmienia się w centrum rozrywek – kluby oraz bary zachęcają do wejścia kolorowymi światłami i głośną, skoczną muzyką. Ulice tętnią tu życiem do późnych godzin nocnych. Odkryj dwa oblicza tego miasta, poczuj odmienny klimat od tego panującego w spokojnych, górskich wioseczkach.
Wyspa Spinalonga – wioska trędowatych
Spinalonga to niewielka, skalista wysepka położona u północno-wschodnich wybrzeży Krety, naprzeciwko miejscowości Plaka. Choć jej powierzchnia jest niewielka, to historia tego miejsca jest niezwykle bogata i pełna tajemnic. Przez wieki pełniła funkcję strategicznego punktu obronnego, w XVI wieku Wenecjanie wznieśli tu potężną twierdzę, mającą chronić Kretę przed najazdami osmańskimi. Pomimo licznych ataków Spinalonga przez długi czas pozostawała w rękach Wenecjan, zanim ostatecznie przeszła pod panowanie Turków, a później Greków.

Jednak najbardziej znana jest z tego, że od 1903 do 1957 roku służyła jako leprozorium, czyli kolonia trędowatych. W czasach, gdy choroba ta budziła strach i nie znano na nią skutecznego lekarstwa, osoby zakażone były izolowane od społeczeństwa. Spinalonga stała się ich nowym domem, miejscem, gdzie musieli nauczyć się żyć na nowo, choć dla świata zewnętrznego praktycznie przestawali istnieć. Mimo to kolonia funkcjonowała jak prawdziwe miasteczko – chorzy organizowali swoje życie, prowadzili sklepy, mieli szkołę, a nawet kaplicę. Wszyscy spędzili tu całe swoje życie, nie mogąc wrócić do rodzin.

Po zamknięciu kolonii wyspa przez długi czas pozostawała opuszczona i zapomniana, omijana przez turystów i miejscowych. Dziś Spinalonga jest jednym z najbardziej poruszających miejsc na Krecie, przyciągającym podróżników chcących zgłębić jej historię.
Spacerując po kamiennych uliczkach Spinalongi, można wyobrazić sobie codzienne życie jej dawnych mieszkańców. Choć wiele budynków jest zniszczonych, niektóre domy oraz ruiny dawnej twierdzy zachowały się w dobrym stanie, pozwalając odwiedzającym przenieść się w czasie.
Agios Nikolaos
Niezwykle urokliwe nadmorskie miasteczko, którego sercem jest jezioro Voulismeni. Według legend było ono kąpieliskiem bogini Ateny. Dookoła znajdziesz wiele klimatycznych tawern i kawiarni, z których roztacza się widok na dryfujące łodzie i piękne zachody słońca.
Agios Nikolaos słynie z kameralnej atmosfery. Spacerując wąskimi uliczkami, zobaczysz galerie sztuki, sklepy z rękodziełem i lokalnymi przysmakami, takimi jak oliwa z oliwek, aromatyczne przyprawy czy miód tymiankowy.

W porcie zasmakujesz świeżych potraw z owocami morza oraz tutejszych, klasycznych dań kuchni greckiej. Jest to także dobre miejsce do spędzenia spokojnego wieczoru w barze z widokiem na morskie fale.
Farma oliwek, czyli tworzenie oliwy od podstaw
W wielu częściach Krety znajdziesz gaje oliwne, gdzie z pokolenia na pokolenie lokalni mieszkańcy uprawiają oliwki, produkują oliwę oraz sprzedają miody. Na farmach masz możliwość degustacji. Możesz spróbować oliwek nadziewanych migdałami, chilli, papryką, w sosie cytrynowym, rozmarynowym lub zdecydować się na klasyczne – czarne lub zielone z pestką. Tutejsi sprzedawcy chętnie doradzą Ci w wyborze najlepszych produktów. Niektóre farmy mają także część do zwiedzania, gdzie możesz poznać proces powstawania oliwy.

CIEKAWOSTKA
Oliwa z Krety wyróżnia się wyjątkowym smakiem, który może być owocowy, lekko pikantny lub gorzkawy, zależnie od użytej odmiany oliwek. Często jest wzbogacana o różnorodne dodatki, takie jak zioła, czosnek czy cytryna, co nadaje jej wyjątkowego charakteru. Możesz spotkać oliwę z rozmarynem, bazylią, a nawet z chilli, które dodają jej pikanterii i głębi smaku, idealnej do sałatek, mięs czy makaronów.
Windmills – tradycyjne greckie wiatraki
Jeden z najbardziej charakterystycznych elementów greckiego krajobrazu. Dziś stanowi nietypową atrakcję turystyczną wartą zobaczenia. Chociaż z wiatrakami najbardziej kojarzona jest wyspa Mykonos, to na Krecie również można je znaleźć. Kiedyś odgrywały ogromną rolę w lokalnej gospodarce – białych, kamiennych konstrukcji z płóciennymi żaglami używano do pompowania wody na pola uprawne oraz do mielenia zboża. Popularnym miejscem, gdzie możesz podziwiać kultowe wiatraki, jest płaskowyż Lasithi.

Vai Beach
Wyobraź sobie, jak przenosisz się do karaibskiego raju, a jednak nadal znajdujesz się na Krecie. Plaża Vai słynie z największego, naturalnego lasu palmowego w Europie. Według legendy powstał on, gdy ukrywający się piraci wyrzucali tutaj pestki zjedzonych daktyli, które po czasie wyrosły i utworzyły las. W rzeczywistości tworzą go endemiczne palmy kreteńskie, które występują tylko w kilku miejscach na świecie. Plaża Vai będzie idealna na spokojny odpoczynek, kąpiel w krystalicznej wodzie i podziwianie iście tropikalnych krajobrazów.

Wąwóz Kourtaliotiko i plaża Preveli
Wyobraź sobie kadr z filmu „Błękitna laguna” – soczystą zieleń, skały otaczające wartką rzekę, a w tle słońce odbijające się od skalnych ścian. Taki klimat czeka na Ciebie w wąwozie Kourtaliotiko. Rozciąga się na południu Krety, w drodze z Rethymno w stronę słynnej plaży Preveli. Ma około 3 kilometry długości, a jego pionowe ściany sięgają nawet 600 metrów. Nazwa wąwozu pochodzi od greckiego słowa kourtala, czyli „klaskanie” – kiedy wiatr przeciska się przez szczeliny w skale, słychać charakterystyczne dźwięki przypominające klaśnięcia.

Wąwóz Kourtaliotiko można podziwiać z różnych perspektyw – z góry, jadąc samochodem i zatrzymując się na punktach widokowych przy drodze wijącej się wzdłuż jego krawędzi, albo przemierzając go pieszo, dnem wąwozu. Piesza trasa zaczyna się przy jednym z parkingów przy głównej drodze i prowadzi w dół przez kamienne ścieżki, schody i metalowe kładki aż do niewielkiego mostu nad rzeką Megalos Potamos. W dolnej części wąwozu, między skałami, pojawiają się niewielkie wodospady, a czysta woda tworzy chłodne oczka wodne – idealne na krótki odpoczynek w cieniu.

Rzeka nie kończy tu swojego biegu – płynie dalej, aż do plaży Preveli, która zyskała miano jednej z najbardziej malowniczych na całej wyspie. Znajdziesz tam coś, czego nie spodziewasz się w Grecji – palmowy las tuż nad morzem. Wzdłuż rzeki wyrastają dziesiątki palm daktylowych gatunku Phoenix theophrasti, które tworzą zielony tunel prowadzący aż do plaży.
Kreta – co zobaczyć na największej wyspie greckiej
Jeśli jeszcze zastanawiasz się, co warto zobaczyć na Krecie to odpowiedź brzmi – wszystko. Bez względu na to, którą jej część wybierzesz na wakacje, to wyspa obfituje w atrakcje turystyczne. Warto doświadczyć wszystkich odcieni błękitu na Lagunie Balos, zobaczyć różowy piasek na plaży Elafonisi. Warto zatrzymać się i podumać na Spinalondze. Kreta to wyspa doskonała na rodzinne wakacje – plaże są piaszczyste z łagodnym zejściem do morza, a śródziemnomorska kuchnia przyciąga miłośników greckich smaków.