Czarnogóra, nazywana perłą Bałkanów, zachwyca niemal na każdym kroku naturalnym pięknem przyrody. Na niewielkiej powierzchni znajdziesz wysokie i nobliwe góry, dziewicze plaże Adriatyku oraz klimatyczne zatoczki, jeziora i klify. Zanim spakujesz plecak, aby odkrywać czarnogórskie bogactwo natury, zapoznaj się z najważniejszymi informacjami i wskazówkami na temat tego intrygującego kraju.
Spis treści:
- Gdzie leży Czarnogóra?
- Czarnogóra – historia w pigułce
- Stolica Czarnogóry – Podgorica
- Czy Czarnogóra jest w Unii Europejskiej?
- Czarnogóra waluta
- Jaki język w Czarnogórze?
- Flaga Czarnogóry
- Czarnogóra religia
- Czarnogóra morze
- Czarnogóra góry
- Czarnogóra – podsumowanie
Gdzie leży Czarnogóra?
Czarnogóra (w większości języków nazywana Montenegro) to niewielki kraj położony w południowo-wschodniej Europie w basenie Morza Adriatyckiego. Ukształtowanie terenu jest tutaj zróżnicowane – od pasm górskich rozciągających się wzdłuż granic z Bośnią i Hercegoviną, Serbią i Albanią po równinne przybrzeża Adriatyku. Czarnogóra powierzchnią odpowiada województwu lubuskiemu, a zamieszkuje ją ponad 600 000 osób, tyle co Wrocław.
Mimo że Czarnogóra sąsiaduje z tak chętnie odwiedzanymi Włochami i Chorwacją, to sama od kilku lat cieszy się coraz większym zainteresowaniem. Dlaczego? Przyczynia się do tego zróżnicowany czarnogórski krajobraz. Surowość wysokich gór łączy się tu z wdziękiem wód Adriatyku, a spokojna tafla jezior ze zjawiskowymi kanionami rzeźbionymi przez doliny rzeczne. Cudów natury w Czarnogórze nie brakuje. Jednym z nich jest na przykład Zatoka Kotorska i wodospad Niagara.
Czarnogóra – historia w pigułce
Nie tylko przyroda Czarnogóry jest barwna, ale również jej historia, która sięga czasów Cesarstwa Rzymskiego. W VI-VII w. na tereny te przybyli Słowianie i zaczęli szerzyć chrześcijaństwo. Nazwa “Czarnogóra” oficjalnie została użyta kilka stuleci później, bo w 1276 r., i ma pochodzić od gęstych lasów, które pokrywały pasmo górskie Lovćen znajdujące się niedaleko wybrzeża Adriatyku. Drzewostan był tak gęsty, że ludności wydawało się, że to “czarna góra”.
Pod koniec XV wieku Czarnogóra trafiła na prawie 400 lat pod panowanie Imperium Osmańskiego, zachowując przy tym pewną autonomię. Za niepodległe państwo została uznana w 1878 r. A już w 1910 r. została na krótko przekształcona w królestwo (pod panowaniem rosyjskiego cara Mikołaja I), by kilka lat później zniknąć z mapy Europy. Po I wojnie światowej Czarnogóra stała się częścią Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców. II wojna światowa to dla kraju czas włoskiej, a następnie niemieckiej okupacji. Po jej zakończeniu weszła w skład Jugosławii. Po burzliwej końcówce XX w., toczących się na Półwyspie Bałkańskim konfliktach i wojnach, rozpadzie Jugosławii – Czarnogóra pozostała w “unii” z Serbią, co zostało przypieczętowane w 2003 r., kiedy to powstało państwo Serbia i Czarnogóra. Nastroje niepodległościowe były jednak wśród Czarnogórców nadal żywe, co pozwoliło przeprowadzić w 2006 r. referendum. Dzięki niemu Czarnogóra odłączyła się od Serbów (za było 55,5% głosujących) i odzyskała niepodległość.
Stolica Czarnogóry – Podgorica
Historyczną stolicą Czarnogóry była Cetynia – najstarsze miasto o dużym znaczeniu historycznym i do dzisiaj żywe centrum kulturowe kraju. Po II wojnie światowej stolicą administracyjną została Podgorica, która leży w południowej części Czarnogóry. Miasto przecinają dwie rzeki, a górujące nad nim wzgórza tworzą wyjątkową, niemal filmową scenerię. Wśród wzgórz znajduje się m.in. Gorica, której stolica zawdzięcza nazwę “Podgorica”.
Historia Podgoricy jest długa i burzliwa, tak jak losy całego kraju. Wiele wskazuje na to, że pierwsza osada powstała w tym miejscu już… w epoce kamienia. We wczesnym średniowieczu nosiła nazwę Ribnica, a Podgoricą zaczęła być mianowana od XIV wieku. Później miasto, podobnie jak cała Czarnogóra, trafiła pod panowanie Turków. Uzyskana w 1878 r. niepodległość nietrwała długo. W czasie wojen w XX w. miasto było zajmowane przez Austriaków, Włochów, Niemców. W okresie komunistycznym stolica została Titogradem, na cześć jugosłowiańskiego przywódcy Josipa Broza-Tito. Swoją właściwą nazwę, Podgorica odzyskała po upadku komunizmu, w 1992 r.
Co zobaczysz w stolicy Czarnogóry? Znajduje się tu zbudowany jeszcze w V w. przez Rzymian most Ribnica – jeden z najstarszych czarnogórskich zabytków w Czarnogórze. Pod patronatem Imperium Osmańskiego powstało też Stare Miasto. Niestety, bombardowania podczas II wojny światowej spowodowały, że niewiele z niego zostało. Przetrwała jedynie turecka wieża zegarowa, meczet i kilka domów. Spacerując po Podgoricy, natkniesz się zresztą na wiele pomników upamiętniających krwawą historię miasta. Dziś starówka Podgoricy to przede wszystkim restauracje, butiki i salony jubilerskie.
Wartow wiedzieć, że stolicy znajduje się jedna z największych i najważniejszych winnic w tej części Europy – Plantaže. Niedaleko od stolicy znajdziesz natomiast jedną z najpopularniejszych atrakcji Czarnogóry, czyli wspomniany wodospad Niagara. Chociaż ma on niewiele wspólnego z wodospadami w Ameryce Północnej, to w otoczeniu pięknego kanionu tworzy i tak niezwykły obrazek.
Czy Czarnogóra jest w Unii Europejskiej?
Czarnogóra nie jest państwem członkowskim Unii Europejskiej. Wniosek w tej sprawie złożyła w 2008 r. Jednak negocjacje akcesyjne wciąż trwają.
Czarnogóra waluta
Mimo że Czarnogóra nie jest członkiem Unii Europejskiej, to jej oficjalną walutą jest euro. Z powodu hiperinflacji, jaka szalała w kraju na przełomie XIX i XX wieku, jugosławiański dinar został zastąpiony przez markę niemiecką, a następnie euro.
Bankomaty są w Czarnogórze ogólnodostępne. W większości miejsc uregulujesz też płatność kartą Visa, Maestro i MasterCard. Zaleca się jednak, aby mieć zawsze przy sobie gotówkę, bo w małych sklepach, na lokalnych targowiskach czy obszarach wiejskich płatność kartą może być ograniczona.
Jaki język w Czarnogórze?
Językiem urzędowym Czarnogóry jest czarnogórski. Jednak wielu mieszkańców posługuje się również serbskim, bośniackim, chorwackim i albańskim. Lokalsi znają również angielski, szczególnie w rejonach turystycznych, restauracjach i hotelach. Warto jednak przed podróżą do Czarnogóry nauczyć się kilku podstawowych słów po czarnogórsku, takich jak Zdravo (Cześć) i Hvala (Dziękuję), co ułatwi nawiązanie kontaktu z mieszkańcami.
Flaga Czarnogóry
Obecna flaga Czarnogóry została oficjalnie przyjęta w 2004 roku. Składa się z czerwonego prostokąta ze złotym obramowaniem, na którego środku znajduje się godło państwowe. Przedstawia ono dwugłowego orła w koronie trzymającego jabłko królewskie i berło, a na brzuchu ma umieszczoną tarczę. Widnieje na niej lew, symbol dynastii Njegoš, która dawniej panowała w Czarnogórze.
Czarnogóra religia
Czarnogóra jest domem dla trzech głównych religii: prawosławia, katolicyzmu i sunnizmu. Jednak ponad 70% mieszkańców Czarnogóry przynależy do kościoła prawosławnego. Na wyznawców islamu składają się przede wszystkim Bośniacy i Albańczycy. 3-procentową społeczność katolików w Czarnogórze stanowi przede wszystkim mniejszość albańska.
Czarnogóra morze – Budva, Herceg Novi i inne miasta
Wybrzeże Czarnogóry to ponad 70 km plaż – piaszczystych, żwirowych, kamienistych – oraz liczne miasta i miasteczka gotowe, by stać się przystanią dla tych, którzy pragną słońca i marzą o aktywnym wypoczynku na wodzie. Nad Adriatykiem odczujesz niepowtarzalną bałkańską atmosferę z wyczuwalnymi nutami klimatu śródziemnomorskiego. Zachwycą Cię tu takie miasta jak:
- Ulcinij – wysunięte najbardziej na południe wybrzeża Czarnogóry; tutaj znajduje się najdłuższa plaża nad Adriatykiem, czyli Velika Plaza;
- Bar – portowe miasto bogate w zabytki, a jednocześnie z nowoczesnym centrum, mariną i hotelami;
- Petrovac – niewielkie miasteczko z promenadą otoczoną stuletnimi drzewami; idealne miejsce na rodzinne wakacje;
- Budva – turystyczna metropolia Czarnogóry, na przeciwko której znajduje się wyspa z klimatem przypominającym Hawaje;
- Herceg-Novi – obfituje w zieleń i kwiaty, szczególnie słynie z mimozy; nazywane bywa “Miastem Słońca” ze względu na dużą liczbę dni słonecznych, które tu występują;
- Tivat – można go pomylić z Monako ze względu na zacumowane w marinie superjachty;
- Kotor – miasto ze średniowiecznymi kościołami, katedrami, nowożytnymi fortecami, które wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO; rozpościera się między górami a morzem, co dodaje mu niezwykłego uroku.
Bez względu na to, do którego nadmorskiego kurortu się wybierzesz, to zapewni Ci ono niezapomniany widok na morze oraz jedyną w swoim rodzaju linię brzegową.
Czarnogóra góry
Czarnogóra jest krajem górzystym, o czystej, nieskażonej przyrodzie, z pasmami należącymi do Gór Dynarskich. Do najważniejszych należą:
- Durmitor – na jego obszarze znajduje się Park Narodowy Durmitor wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Urzeka malowniczymi szczytami, głębokimi kanionami i polodowcowymi jeziorami. Najwyższy szczyt to Bobotov Kuk (2523 m n.p.m.).
- Prokletije (Góry Przeklęte) – krajobrazem przypominają Alpy, zresztą nie bez przyczyny, bo zaraz po najwyższym łańcuchu górskim w Europie mają największą liczbę jezior. Rzeki płyną tu dolinami, a dziewicza przyroda zachwyca swoim nieokiełznaniem.
- Lovćen – pasmo położone blisko Adriatyku z Parkiem Narodowym Lovćen, gdzie nieujarzmiona natura “schodzi” niemal do stóp morza.
Czarnogóra – na co uważać, czy jest bezpieczna?
Czarnogóra postrzegana jest jako bezpieczne państwo i takim jest. Choć, jak wszędzie, lepiej chronić wartościowe przedmioty przed kradzieżą w zatłoczonych miastach lub w środkach komunikacji miejskiej. Podczas przemierzania Czarnogóry samochodem zachowaj szczególną ostrożność na górskich drogach, które są miejscami wąskie i kręte. Zawsze dbaj też o wykupienie dodatkowego ubezpieczenia turystycznego.
Wycieczka do Czarnogóry, czyli „śródziemnomorska” odsłona Bałkan
Jest tak mała, że można ją przemierzyć wzdłuż i wszerz w jeden dzień, ale podróż ta wymagałaby ciągłych przystanków ze względu na piękno mijanych krajobrazów. Pełna kontrastów Czarnogóra łączy powiew morskiej bryzy z majestatem gór, budząc przy tym szumem przepływających rzek senne jeziora. Ten krótki przewodnik po najważniejszych zagadnieniach związanych z Czarnogórą usprawni Twoje przygotowania do wyjazdu.
