Na świecie są restauracje chińskie, tajskie, włoskie, hinduskie, francuskie, a nawet polskie czy niemieckie, ale co z szyldem „English Restaurant”?Angielska kuchnia kojarzy się z rybą z frytkami, bekonem, mięsami w gęstych sosach, gorącymi warzywami i z typowym full english breakfast, na którego widok Francuz czy Włoch dostałby torsji. Żeby poznać prawdziwą kuchnię brytyjską, trzeba tam trochę pobyć, pożyć, otworzyć głowę i kubki smakowe.

Osoby krytykujące jedzenie podawane w angielskich pubach, to te, które nie skosztowały go u lokalnych kucharzy. Bardzo chętnie polecam uczestnikom wycieczek wieczorne wyjścia do tradycyjnych pubów. Głównie dlatego, żeby pokazać im nowe smaki i obalić mity krążące wokół kuchni angielskiej. Nie zdarzyło mi się, by ktoś nie był zadowolony. Wyjście do pubu to w wielu aspektach lekki szok, że jednak można tu dobrze zjeść. 

Od Canterbury przez Yorkshire, Exeter, aż po Carlisle, w pubach rządzi niepowtarzalny, brytyjski klimat. W środku ludzie przy stolikach lub oparci o bar i dalekie od sztywności reguły. Odnoszę nieodparte wrażenie, że prawdziwe, brytyjskie, smaczne potrawy można zjeść wyłącznie w Anglii. Tu nie chodzi o to, co się je. Chodzi o to, gdzie i jak się je. To właśnie tworzy niesamowitą mieszankę dla ciała i ducha. Nie da się odtworzyć klimatu miejsca samym jedzeniem. Planując wyprawę do Anglii, koniecznie spróbuj tutejszej kuchni. Jeśli natomiast zraziło Cię przekonanie o lokalnych smakach lub nie udało Ci się skosztować angielskich potraw, to musisz tam wrócić i dać się skusić.

W tym wpisie przeczytasz:

• Puby w angielskim stylu
• Odkryj różnice językowe w daniach kuchni angielskiej
• Tradycyjne potrawy kuchni angielskiej

Puby w angielskim stylu  

Na temat angielskich pubów, ich nazw i historii można pisać doktoraty z socjologii i kulturoznawstwa. Jednym z moich ulubionych pubów w Londynie, nieopodal Zamku Tower jest The Hung, Drawn and Quartered. Nazwa pubu przyciąga. Oznacza sposób pozbywania się wrogów państwa. Ponieważ skupiamy się na kulinariach, to porzućmy szczegóły tejże wysublimowanej, skutecznej i jakże widowiskowej metody. W drodze do toalet w podziemiach pubu zwróć jedynie uwagę na ryciny ukazujące w całej okazałości, na czym polegały. Po drugiej stronie tej samej ulicy znajduje się sieciowy pub The Liberty Bounds – Wetherspoons, gdzie bardzo często się stołowałem sam, a także z uczestnikami wyjazdów. Widok na Tower i Tamizę, pyszna kuchnia i niepowtarzalna sceneria tego miejsca, to klucz do zadowolenia.  

Najstarszym oficjalnie pubem w Anglii jest Ye Olde Trip to Jerusalem w Nottingham. Powstał on w 1189 roku, w okresie wypraw krzyżowych.

Odkryj różnice językowe w daniach kuchni angielskiej 

Kuchnia angielska zachowała wiele francuskojęzycznych nazw potraw, dodatków i określeń: omelette, sommelier, crème brûlée. Samo pojęcie „English Cuisine” to nie tylko kuchnia, to całe pojęcie stylu i sposobu przygotowywania posiłków. 

Zwróć uwagę, że zamawiając baraninę, czyli lamb, na talerzu podadzą Ci danie zwane mutton (fr. le mouton). Jest to starsza wersja mięsiwa, dosłownie oraz językowo. Podobnie jest z wieprzowiną. Na talerzu otrzymasz danie pork (fr. le porc), gdzie w rzeczywistości zwierzę nazywa się pig.  

Normańska nawałnica na Anglię w 1066 wywróciła anglo-saksoński styl życia i przemeblowała język. Do czasów Edwarda Długonogiego na dworze królewskim mówiono tylko po francusku w wersji normańskiej. Jeszcze przez długie lata językiem tym posługiwała się klasa rządząca. Wojna stuletnia z Francją ostatecznie i naturalnym biegiem rzeczy zakończyła ten zwyczaj. Henryk IV Lancaster był pierwszym władcą, który od dziecka mówił już głównie po angielsku.  

Po dziś dzień francuskim wypada dobrze mówić, gdy się jest monarchą. Królowa Wiktoria także mówiła płynnie po francusku.

Tradycyjne potrawy kuchni angielskiej 

Madam, Sir, przedstawiam Ci listę przebojów kuchni angielskiej (wersja pubowa z naciskiem na sieć Wetherspoon): 

Soup of the day – sycąca zupa dnia 

Każdy szanujący się pub posiada w menu zupę dnia. Zupy są w formie zblendowanej gęściuchy, do której dodaje się grzanki (bread crumps) lub świeże pieczywo ze słonym masłem. Polecam zupę cebulowo-jabłkową, krem z pomidorów podawany z listkiem bazylii (jego brak to obraza dla tego dania), a także dyniową, która jest absolutnie pyszna.

Jacket Potato – pieczone ziemniaki z farszem 

Specjalny gatunek ziemniaka, który jest podgotowywany bez obierania. Wbrew nazwie, mundurek nie odgrywa tu najważniejszej roli, choć dobrze, jak się lekko przypali i jest chrupiący. Ważne jest to, co w miąższu tytułowego warzywa. Przed podaniem ziemniaka odpowiednio się nacina, tak by stworzyć kieszeń z przestrzenią na farsz. Ten standardowo jest prosty i smaczny: tarty cheddar, fasolka, chilli con carne, tuńczyk w majonezie, sałatka coleslaw, a czasem bekon.  

Zazwyczaj w cenie jacket potato są dwa farsze do wyboru. Dodatkowe są za niewielką dopłatą. Danie okraszone jest sałatką z pomidorkami i ogórkiem oraz obowiązkowo masłem, które cudnie rozpływa się na gorącym miąższu ziemniaka.

Bangers and Mash – kiełbaski wieprzowe i purée ziemniaczane z aromatycznym sosem cebulowym 

Bangers and mash to potrawa, która składa się z dwóch lub trzech kiełbasek (zrobione z wieprzowiny, jagnięciny lub wołowiny) podana z tłuczonymi ziemniakami i dużą ilością sosu cebulowego. Złośliwi malkontenci mówią, że kiełbaski zrobione są ze zmielonej psiej budy, a jak się bardzo świecą, to się i łańcuch widocznie załapał. Anglicy nie są kulinarnymi masochistami, a kiełbaski na puree w każdym pubie są klasyczną pozycją w menu.

CIEKAWOSTKA!

Słowo bangers pochodzi od dźwięku: “bang”, który wydawały kiełbaski podczas smażenia, ponieważ w przeszłości do ich produkcji używano większej ilości wody.

Gammon Steak – szynka wieprzowa w towarzystwie smażonego jajka 

Ta potrawa jest pyszna, a zarazem ładnie prezentuje się na talerzu. Składają się na nią zazwyczaj dwa cieńsze lub jeden grubo pokrojony płat szynki wieprzowej (można skojarzyć z hiszpańskim jamon i francuskim jambon). Podany w towarzystwie frytek (chips – na Wyspie nie mówimy french fries), kapelusza dużej, podsmażonej pieczarki, czasem ananasa, połówki dużego, opieczonego pomidora oraz ciepłego, zielonego groszku. Dodatkowo na steku położone jest jajko sadzone. Pożywnie, kolorowo i smacznie.

Shepherd’s Pie – wyśmienita zapiekanka z mięsem 

Jest to mielone mięso baranie, duszone z cebulką i groszkiem, tudzież kukurydzą, ukryte pod grubą warstwą ziemniaków, zapieczone w piekarniku i polane gęstym sosem. Obowiązkowo serwowane z kawałkami gorącej marchewki i z typowym, angielskim sosem Worcestershire. Wersję z mięsem wołowym nazywamy Cottage Pie.  

Chicken Caesar Salad – świeża sałatka na mniejszy głód 

Coś dla mniej głodnych. Chrupiąca sałata z grillowanymi kawałkami piersi z kurczaka, posypana płatkami parmezanu z pomidorkami koktajlowymi i grzankami. Polana sosem sałatkowym świetnie komponującym się z całością. Wersja z dodatkiem mięsa często jest dodatkowo płatna. Polecam czytać uważnie menu, ponieważ w restauracjach dodatki mogą się różnić (danie bezmięsne oraz z dodatkiem kurczaka). Warto również zapytać kelnera o sos, ponieważ czasem jest on na bazie anchois.

T-Bone steak – mistrzowskie danie Brytyjczyków 

Król steków, klasyka kuchni anglosaskiej, warta każdego funta. Brytyjczycy doskonale wiedzą, jak przyrządzać i podawać wszelkiego rodzaju steki wołowe. Najtańszy jest rump, następnie sirloin, już ciut droższy ribeye i dużo droższy jest filet mignon. Przy zamówieniu musisz określić poziom wysmażenia: blue, rare, medium, medium well, well done. Od krwistego do doskonale przypieczonego – co kto lubi. Na talerzu występuje z frytkami, jacket patato lub ryżem. Bywają puby, które podają dauphinoise patatoes, czyli zapiekane w serze plastry ziemniaków. Do steka aż się prosi jakiś sosik i tu barman da Ci wybór spośród kilku: peppercorn, horseradish, brown, whiskey sauce i inne, o których istnieniu nie masz jeszcze pojęcia. Płatne ekstra, ale warte tych paru funtów.  

Hot chocolate brownie – tradycyjny deser czekoladowy 

Nie istnieje bardziej angielski deser niż czekoladowy biszkopt na ciepło polany gorącą czekoladą podany z gałką lodów waniliowych lub słodką śmietanką. 

Pavlova – słodkie co nieco na letnie popołudnie 

W lecie wiele pubów i restauracji podaje deser Pavlova. Jest to beza z lodami, świeżymi owocami (porzeczki, maliny, truskawki, jagody) i gęstym, słodkim sosem malinowym lub truskawkowym. Dla dopełnienia pyszności porcja bitej śmietany i można uznać, że właśnie zjadło się smaczny, lokalny, świetnie podany angielski deser. 

To lista dla zachęty. Jest dość subiektywna, ale poparta pozytywnymi opiniami. Zawsze przed każdą trasą, jak już mam listę hoteli, sprawdzam najbliższy pub i znajduję coś wartego uwagi. Oczywiście nie namawiam nikogo na wybieranie wszystkiego po kolei, a jedynie podrzucam propozycje, pomagam w zamawianiu i robię to wszystko, od czego jest pilot. Przy okazji jedzenia uczestnicy wyjazdów mają możliwość poczucia prawdziwego klimatu brytyjskiego pubu i odkrycia nowych wrażeń kulinarnych. Angielskie puby to w większości perełki architektoniczne i dekoracyjne, więc aż ciężko się oprzeć robieniu zdjęć na tle baru, mebli i wnętrz. 

Kuchnia angielska ma niezasłużenie złą sławę poza światem Anglosasów. Nie daj się zwieść, ale nie próbuj szukać oryginalnych uroków kuchni angielskiej poza Wyspą. Schabowy z ziemniaczkami, rolada z kluskami śląskimi i modrą kapustą też smakują najlepiej pod polskim niebem. Przekonałem Cię do spróbowania kuchni angielskiej? Daj znać w komentarzu. 🙂

Maciej

Od ponad 30 lat pilotuję wycieczki – głównie do Wielkiej Brytanii (ponad 10 lat mieszkałem w Londynie), a także do Włoch i Francji, których języki i kulturę poznałem w czasie studiów na filologii romańskiej. Fascynują mnie historyczne zawirowania i mieszanina kulturowa tworząca współczesne społeczeństwa. Uwielbiam anglosaski dowcip i włoską mentalność. Zatapiam się w klimat brytyjskich pubów od Brighton do Edynburga, ale z wielką radością wracam za Alpy, gdzie karmię duszę łacińskim dziedzictwem kulturowym.